FIFA Dünya Kupası

[OqnStyLé]

18. Dünya Kupası. Finallerine ev sahipliği yapacak Almanya'da, eski golcülerden Gerd
Müller, attığı 14 golle şu ana kadar yapılan organizasyonlarda en
golcü oyuncu olma özelliğini sürdürüyor.



Alman futbolcuyu, Fransız Just Fontaine (13), Brezilyalı Pele ve
Ronaldo (12'şer), Alman Jürgen Kilnsmann ve Macar Sandor Kocsis
(11'er), Arjantinli Gabriel Batistuta, Polonyalı oyuncular Teofilio
Cubillas ve Grzegorz Lato, İngiliz Gary Lineker ve Alman Helmut Rahn
(10'ar) golle takip ediyor.

Jairzinho (Brezilya 1970) ve Ghiggia (Uruguay 1950) finallerinde
her maçta gol atmayı başaran futbolcular oldular.

Vava (Brezilya 1958 ve 1962), Pele (Brezilya 1958 ve 1970) ve
Breitner (Batı Almanya 1974 ve 1982) olmak üzere iki değişik Dünya
Kupası finalinde gol atarak tarihe geçtiler.

EN HIZLI ATILAN GOL TÜRKİYE'NİN

Şu ana kadar yapılan turnuvalarda en hızlı gol Türk futbolunun
vazgeçilmezlerinden Hakan Şükür'e ait.

Galatasaraylı golcü futbolcu Hakan, Güney Kore-Japonya 2002
finallerindeki üçüncülük maçında ev sahibi ülkelerden Güney Kore'ye
11. saniyede gol atarak, bir ilke imza attı.

Macar Laszlo Kiss, El Salvador'a karşı İspanya-82'de 7 dakika
içinde 3 gol atarak en hızlı ''hat-trick'' yapan oyuncu unvanını elde
etti.

GÜNEY AMERİKA VE AVRUPA DÜELLOSU

17 kez düzenlenen Dünya Kupası'nda, Güney Amerika ve Avrupa
takımları toplam 187 kez karşılaştı.

Karşılaşmalarda Güney Amerika 78, Avrupa 66 galibiyet alırken, 43
maçta berabere tamamlandı.

EN'LER

Turnuvalarda en farklı galibiyeti İspanya-82'de El Salvador'u 10-1
yenen Macaristan elde etti. Diğer farklı galibiyetler ise şöyle:

Macaristan-Güney Kore: 9-0 (1954)
Yugoslavya-Zaire: 9-0 (1974)
İsveç-Küba: 8-0 (1938)
Uruguay-Bolivya: 8-0 (1950)
Almanya-Suudi Arabistan: 8-0 (2002)

Bugüne kadarki finallerde 16 kez maçların sonuçları penaltılarla
belirlendi. Sadece 1994 ABD'de, Brezilya ile İtalya arasındaki final
maçı penaltılara kaldı. Penaltı atışları sonucunda Brezilya kupaya
uzanmayı başardı.

MATTHAUS'UN ÖZEL UNVANI

Almanya'nın efsanevi futbolcularından Lothar Matthaus Dünya Kupası
finallerinde en fazla maç oynayan oyuncu oldu.

''Panzerler''in yıldız futbolcusu Matthaus 25 kezle finallerde en
fazla maç yapan futbolcu ünvanını elde etti.

EN GOLLÜ MAÇLAR

1954 yılındaki finallerde Avusturya, İsviçre'yi 7-5 yenerken, bir
maçta 12 ile en fazla gol atılan maç oldu.

Bu karşılaşmayı, 11 golle Brezilya-Polonya (6-5, 1938),
Macaristan-Batı Almanya (8-3, 1954), Macaristan-El Salvador (10-1,
1982) ve 10 golle Fransa-Paraguay (7-3, 1958) izledi.

EN ÇOK İZLENENLER

En çok seyircinin geldiği maç 1950 yılındaki Dünya Kupası'nda
Brezilya ile Uruguay arasındaki final maçı oldu.

Maracana Stadı'ndaki final karşılaşmasını 199 bin 854 kişi izledi.

17 Dünya Kupası'ndaki 644 maçı, toplamda 27 milyon 768 bin 280
kişi (maç başına ortalama 43 bin 118 kişi) takip etti.

En çok izlenen Dünya Kupası 3,5 milyon kişiyle (ortalama 68 bin
991 kişi) ABD-94 oldu. Brezilya-1950 ise 60 bin 773 kişilik
ortalamasıyla 2. sırayı elde etti.

KIRMIZI KARTLAR

İspanya-82 öncesinde hiçbir kupada 5'in üzerinde kırmızı kart
gösterilmedi.

İtalya-90 ile birlikte kırmızı kartlarda patlama yaşanırken,
Fransa-98'deki finallerde toplam 22 kırmızı kart çıkarıldı. Bu nedenle
1998 finalleri en utanç verici kupa olarak anıldı. Brezilya ve
Arjantin 9 ile en çok kırmızı kart gören takımlar oldu.

1950 ve 1970 yıllarındaki finallerinde hakemler hiç kırmızı
kartlarına başvurmadı.

5 turnuvada, 7 kırmızı kart gören Kamerun sıralamada 3. sırada yer
aldı. Kamerun'da, şu anda Trabzonspor forması da giyen Rigobert Song 2
kez atılan (1994 ve 1998) tek futbolcu olarak tarihe geçti.

Türkiye ise katıldığı turnuvalarda sadece 2 kez kırmızı kart
gördü. (A) Millilerde K.Hakan ve Alpay kırmızı kartla oyun dışında
kalan oyuncular oldular.

Kırmızı kartların yıllara göre dağılımı ise şöyle:

1930: 1
1934: 1
1938: 4
1950: 0
1954: 3
1958: 3
1962: 6
1966: 5
1970: 0
1974: 5
1978: 3
1982: 5
1986: 8
1990: 16
1994: 15
1998: 22
2002: 17


Almanya'nın ev sahipliği yapacağı 18. Dünya Kupası finalleri öncesinde Brezilya daha önce elde ettiği 5 şampiyonlukla ilk sırada yer alıyor.

''Sambacıları'' İtalya ve Almanya 3'er, Uruguay ve Arjantin 2'şer, İngiltere ve Fransa 1'er şampiyonlukla izliyor.

Daha önce 17 kez gerçekleştirilen organizasyonlarda, 9 kez Güney Amerika, 8 kez de Avrupa ülkeleri mutlu sona ulaştı. Güney Amerika ve ABD'de gerçekleştirilen turnuvaların tümünü yine bu kıtanın ülkeleri şampiyon olarak tamamladı. 1958 yılında İsveç'te yapılan finallerde ise Brezilya mutlu sona ulaşırken, Avrupa'da düzenlenen bir turnuvayı ilk kez bir Güney Amerika takımı kazanmayı başardı.

Uruguay, İtalya, İngiltere, Batı Almanya, Arjantin ve Fransa ev sahipliği yaptıkları turnuvalarda başarılı olarak kupaya uzanmayı başardılar.

Final maçları 3'er kez 2-1, 3-1 ve 4-2'lik sonuçlarla tamamlandı. ABD-94'te ilk kez Brezilya ile İtalya arasındaki final maçının sonucunu penaltı atışları belirledi. Normal süresi 0-0 sona eren karşılaşmayı Brezilya, rakibi önünde 3-2 galip kapamayı bildi. Final maçlarındaki en gollü maç, 1958 yılında İsveç'te düzenlenen kupada ortaya çıktı. Brezilya, ev sahibi İsveç'i 5-2 ile geçmeyi başardı.

FİNALLER

Daha önce yapılan Dünya Kupası finallerinin tarih, yer, final maçları ve sonuçları şöyle:

1930 Uruguay: URUGUAY-Arjantin: 4-2
1934 İtalya: İTALYA-Çekoslovakya: 2-1
1938 Fransa: İTALYA-Macaristan: 4-2
1950 Brezilya: URUGUAY-Brezilya: 2-1
1954 İsviçre: BATI ALMANYA-Macaristan: 3-2
1958 İsveç: BREZİLYA-İsveç: 5-2
1962 Şili: BREZİLYA-Çekoslovakya: 3-1
1966 İngiltere: İNGİLTERE-Almanya: 4-2
1970 Meksika: BREZİLYA-İtalya: 4-1
1974 Batı Almanya: BATI ALMANYA-Hollanda: 2-1
1978 Arjantin: ARJANTİN-Hollanda: 3-1
1982 İspanya: İTALYA-Batı Almanya: 3-1
1986 Meksika: ARJANTİN-Batı Almanya: 3-2
1990 İtalya: ALMANYA-Arjantin: 1-0
1994 ABD: BREZİLYA, normal süresi 0-0 sona eren maçta penaltılarla İtalya'yı 3-2 yendi. 1998 Fransa: FRANSA-Brezilya: 3-0
2002 Güney Kore/Japonya: BREZİLYA-Almanya: 2-0
2006 ITALYA, Normal süresi 1-1 biten maç sonunda penaltı atışları sonunda Fransa'ıy 5-3 yenmiştir.

KUPAYI KAZANANLAR

Dünya Kupası'nın 1930 yılındaki ilk organizasyonunda ev sahibi Uruguay başarılı oldu ve mutlu sona ulaştı.

Güney Kore ile Japonya'nın ortaklaşa organize ettiği 2002 yılındaki son finallerde ise Brezilya kupanın son şampiyonu oldu.

Diğer ülkelerin kazandıkları şampiyonluklar ve tarihleri ise şöyle:

Uruguay (2 kez): 1930, 1950
İtalya (4 kez): 1934, 1938, 1982 , 2006
Almanya (3 kez): 1954, 1974, 1990
Brezilya (5 kez): 1958, 1962, 1970, 1994, 2002
İngiltere (1 kez): 1966
Arjantin (2 kez): 1978, 1986
Fransa (1 kez): 1998

İLGİNÇ NOTLAR

1930 Uruguay: Şampiyonaya sadece 4 Avrupa ülkesi katıldı. Final maçının hakemi sahada ceket ve kravatla yer aldı.

1934 İtalya: Kendi ülkesinde yapılan kupaya Avrupa ülkeleri katılmaması nedeniyle Uruguay, bu şampiyonada yer almadı. En uzaktan gelen Brezilya ve Arjantin, birer maç yaparak ülkelerine geri döndü.

1938 Fransa: Giuseppi Meazza'nın yarı finaldeki kritik penaltıyı kullanırken şortu düşse de atış gol oldu ve İtalya finalde Macaristan'ı 4-2 yenmeyi başardı.

1950 Brezilya: Almanya kupaya kabul edilmezken, maçları çıplak ayakla oynama istekleri reddedilen Hindistan gelmedi. Brezilya ile Uruguay arasındaki final maçını 199 bin 854 kişi izledi.

1954 İsviçre: Kupaya ilk kez 16 takım katıldı. Turnuvada, maç başına 5.3 gol ortalaması düştü. Macaristan, ilk turda 8-3 yendiği Almanya'ya finalde kaybetti.

1958 İsveç: İlk kez Dünya Kupası finalleri bir televizyondan yayınlandı.

1962 Şili: Şampiyona öncesinde meydana gelen depremler organizasyonun düzenlemesini tehlikeye atsa da finaller sorunsuz olarak tamamlandı.

1966 İngiltere: Kendi ülkesinde düzenlenen Dünya Kupası finallerinde İngiltere, şu ana kadar kupaya ilk ve son kez uzandı.

1970 Meksika: Final maçında Azteca Stadı'nı 107 bin 412 kişi doldurdu. Kupada hiç kırmızı kart gösterilmedi.

1974 Batı Almanya: Kupa ilk kez yeni bir sistemle oynandı. Maçlar gruplu 2 tur halinde oynandı. Polonya'ya 7-0 yenilen Haiti'nin bir futbolcusu dopingli çıktı.

1978 Arjantin: Arjantin'in diktatörlük rejimi ile yönetilmesi nedeniyle kupa çeşitli kesimlerden eleştiriler alırken, şampiyonluğa ulaşan ev sahibi ülkenin finalde, ''Rakip takıma para yedirdiler'' şeklinde suçlanmasına neden oldu.

1982 İspanya: İlk kez takım sayısı 16'dan, 24'e çıkarıldı. Grup maçlarında zorlanan ve güçlükle bir üst tura çıkan İtalya, daha sonra Brezilya, Arjantin ve Batı Almanya'yı yenerek şampiyon oldu. Kuveyt takımının genel menajeri Şeyh El Sabah, Fransa'nın 4. golüne itiraz etmek için sahaya indi. Şeyh'in bu ilginç olayı sonrasında hakem golü iptal etti.

1986 Meksika: Bu kupa özellikle Arjantinli oyuncu Maradona'nın İngiltere'ye elle attığı gol (Tanrı'nın eli yorumlarıyla) ve ilk kez bir İngiliz oyuncu Gary Lineker'in gol kralı olmasıyla hafızalarda kaldı. Bu kupada ortaya çıkan tribünlerde taraftarların yaptığı ''Meksika dalgası'' şu an bile futbol sahalarında geçerliliğini koruyor.

1990 İtalya: En az golün atıldığı finaller oldu. İtalya'da sonradan oyuna giren Toto Schillaci ''Altın ayakkabı''nın sahibi oldu. Kamerunlu Roger Milla turnuvanın en ilginç isimleri arasında yer aldı.

1994 ABD: Maradona doping nedeniyle kupadan ihraç edildi. Kolombiyalı Andres Escobar, takımının elenmesine neden olan golü kendi kalesine atması sonrasında bir suikast sonucu hayatını kaybetti. Şampiyon takım ilk kez penaltılarla belirlendi.

1998 Fransa: Takım sayısı 32 yükseltilerek, Afrika ve Asya takımlarına daha fazla şans tanındı. Yeni getirilen kurallar sonrasında maçlarda çok sayıda kırmızı kart çıkarıldı.

2002 Güney Kore-Japonya: Bu kupaya ilk kez 2 ülke ev sahipliği yaptı. Fransa ve Arjantin gruplarından dahi çıkamayarak, tüm otoriteleri şaşırttı.

2006 Almanya : Bu kupa televizyon tarihlerinde en çok izlenen turnuva oldu (30 Milyar Tekil Olmayan Kişi Tarafından İzlenmiştir)